هوشمندی نوزدان دو زبانه

نوزدان تشخیص می‌دهند که بزرگ‌سالان به زبان مادری آن‌ها حرف می‌زنند یا نه. نوزدانی که با دو زبان بزرگ می‌شوند، قدرت تشخیص بهتری دارند. مغز آن‌ها در بزرگسالی از توانایی بیشتری برای یادگیری زبان‌های جدید برخوردار است.

پژوهشگران زبان‌شناسی می‌گویند نوزدان چهار تا شش ماهه، هرچند که خود هنوز نمی‌توانند صحبت کنند، اما قادرند زبان مادری‌شان را از سایر زبا‌ن‌ها تشخیص دهند. ژانت ورکر از دانشگاه "بریتیش کلمبیا" نتیجه تحقیقی در این مورد را در اجلاس سالانه انجمن علوم آمریکا ارائه کرده است. وی معتقد است نوزدان می‌فهمند که آیا بزرگترها به زبان مادری‌آن‌ها صحبت می‌کنند یا نه.

ورکر و همکاران وی در دانشگاه بریتیش کلمبیای ونکور، توسط دستگاهی که به پستانک نوزدان متصل می‌شود، متوجه شدند حتی نوزدان چهارماهه هم قادرند زبان مادری‌شان را تشخیص ‌دهند. این پژوهشگران ویدئویی آماده کردند که در آن فردی یک متن را به زبان‌های مختلف می‌خواند. این ویدئو سپس به نوزدان پستانک به دهان، نشان داده شد.

نوزدان شرکت کننده در این تحقیق، چهار تا شش‌ماهه بودند و در خانواده‌های دو زبانه‌؛ با زبا‌ن‌ها اسپانیایی و کاتالانی (زبان قوم کاتالان ساکن اسپانیا) رشد می‌کردند. پژوهشگران زبان‌شناسی دانشگاه بریتیش کلمبیا متوجه شدند این نوزدان دو زبانه حتی می‌توانند از حرکت لب‌ها تشخیص دهند که آیا فردی به یکی از دو زبانی که آن‌ها می‌شناسند صحبت می‌کند یا نه.

نوزدانی که با یک زبان بزرگ می‌شوند، تنها در ماه‌های آغازین زندگی‌شان این توانایی را دارند. ژانت ورکر می‌گوید: «نوزدان یک زبانه حدود هشت ماهگی این توانایی را از دست می‌دهند.»  ورکر اضافه می‌کند: «نتیجه این تحقیق و تحقیقات مشابه دیگر، حاکی از آن است که کودکان دو زبانه، از زمان تولدشان، حتی دو زبانی را که در خانه می‌شنوند از یکدیگر تشخیص می‌دهند.» این متخصص زبا‌ن‌شناسی توضیح می‌دهد که این نوزدان در آینده نیز توانایی بیشتری برای یادگیری سایر زبان‌ها دارند.  

تشکیل شبکه‌ای در مغز برای یادگیری زبان 

بررسی الکتروفیزیولوژی مغز نوزدان دو زبانه نشان می‌د‌هند که در مغز آن‌ها یک شبکه ارتباطی میان نورون‌ها  تشکیل می‌شود. این شبکه ارتباطی هنگام یادگیری زبا‌ن‌های دیگر، دوباره فعال می‌شود و یادگیری را به مراتب آسان‌تر می‌کند. در مقابل، مغز افرادی که تنها یک زبان می‌دانند، هنگام یادگیری زبان دیگر ابتدا باید این شبکه را بسازد.

الن بیالیوستوک از دانشگاه یورک تورنتو می‌گوید: «شکل‌گیری این شبکه به زحمت بیشتری نیاز دارد. بزرگسالان، هرچند با انگیزه زیاد زبان تاز‌‌ه‌ای را یاد می‌گیرند و حتی لغات بیشتری حفظ می‌کنند، اما سطح یادگیری آن‌ها به سطح یادگیری بچه‌های دو زبانه نمی‌رسد.»  

حساس کردن یک زبان‌، ‌گامی مهم برای درک آن 

یادگیری زبان دوم در بزرگسالان در شرایط کاملا متفاوتی رخ می‌دهد. فرد همزمان بایستی زبان دوم را احساس کند. سونیا کوتز از بخش نورون‌شناسی موسسه ماکس پلانک لایپزیک در آلمان می‌گوید: «مغز باید‎ به ریتم زبان تازه عادت کند. شما در زبان مادری‌تان بدون توجه به جزئیات دستور زبان و فکر کردن به لغات، حتی گاه پیش از تمام شدن یک جمله می‌فمید و احساس می‌کنید. اما برای درک و احساس زبان جدید به زمان نیاز دارید.»

کوتز می‌گوید ملودی زبان مادری نقش مهمی در درک زبا‌ن‌های دیگر دارد. او مثال می‌زند: «برای آنهایی که زبان مادری‌شان فرانسه است، یادگرفتن انگلیسی یا آلمانی خیلی سخت است. چون زبان فرانسه داری آهنگ مخصوصی است که مفهوم کلمات را هم در بر می‌گیرد.»

کوتز البته در انتها اضافه می‌کند: «برای یادگیری یک زبان جدید هرگز دیر نیست. فقط نباید انتظار داشته باشید که بتوانید ‎آن زبان را زمانی مانند زبان مادری‌تان بدون عیب و نقص صحبت کنید.»